Η έλλειψη σεβασμού

Η αλήθεια είναι πως και άλλες χώρες έχουν ελλείμματα της τάξης του 12,7%. Οι ΗΠΑ είναι μία από αυτές. Υπάρχουν χώρες των οποίων το χρέος υπερβαίνει το 120% του Ακαθάριστου Εθνικού τους Προϊόντος. Η Ιαπωνία φτάνει το 180%. Η Ελλάδα όμως αποτελεί ειδική περίπτωση. Oχι μόνο γιατί είναι ο αδύναμος κρίκος μιας ισχυρής νομισματικής ένωσης ούτε γιατί παίζονται κερδοσκοπικά παιγνίδια. Αυτά υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν. Η ελληνική περίπτωση είναι διαφορετική, διότι η κρίση είναι καθολική και όχι μόνο δημοσιονομική. Ζούμε το τέλος ενός μοντέλου που διασπάθισε όσο χρήμα είχε να διασπαθίσει και την κατάρρευση του ιδεολογικού παραδείγματος που δικαιολογούσε αυτή τη διασπάθιση, με ωραία τάχα μου αριστερά λόγια.


Τα ελλείμματα και τα χρέη του κράτους δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου. Το βασικότερο πρόβλημα της χώρας είναι ότι δεν έχει καταλήξει σε κανόνες συμβίωσης και στον τρόπο επιβολής τους· αυτό που απερίσκεπτα προσπερνάμε με τον όρο «νομιμότητα». Αν το καλοσκεφτούμε και το δημοσιονομικό, πρόβλημα νομιμότητας είναι. Oλοι προσπαθούν να αρπάξουν από τον δημόσιο κορβανά ό, τι μπορούν και ελάχιστοι πληρώνουν φόρους. Η έλλειψη σεβασμού στη νομιμότητα δεν φαίνεται από το γεγονός ότι δεν δίνουν οι καταστηματάρχες αποδείξεις, οι οποίοι στο κάτω κάτω της γραφής ωφελούνται διότι κλέβουν τον ΦΠΑ. Φαίνεται από το γεγονός ότι και οι πελάτες δεν τις ζητούν, παρά το γεγονός πως βλάπτονται από τη φοροδιαφυγή.


Συζητήθηκαν πολύ το έλλειμμα νομιμότητας στην κορυφή, τα σκάνδαλα των πολιτικών και η διαφθορά των επιχειρήσεων. Ορθώς, διότι το ψάρι βρωμάει και στο κεφάλι. Ελάχιστα όμως συζητάμε για την παραβατικότητα στα μεσαία και κατώτερα στρώματα. Δεν είναι οι μεγάλες επιχειρήσεις που φοροδιαφεύγουν, κυρίως είναι οι μικρομεσαίοι. Σε καμιά χώρα του κόσμου η τροφοδοσία των καταστημάτων δεν γίνεται τις ώρες αιχμής της κυκλοφορίας, παρά το γεγονός ότι ο νόμος προβλέπει τις πρώτες πρωινές ώρες. Πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχουν τόσα μηχανάκια που πηγαίνουν αντίθετα στους μονόδρομους. Πουθενά η αυθαίρετη δόμηση δεν θεωρήθηκε «δικαίωμα του λαού να στεγαστεί». Πουθενά η ρύπανση των τοίχων με αφίσες, αυτοκόλλητα και σπρέι, δεν θεωρείται «δικαίωμα έκφρασης». Πουθενά στον κόσμο η καταστροφή των πανεπιστημίων δεν προστατεύεται από κάποιο μεταφυσικό άσυλο και με τη δικαιολογία ότι επί χούντας μπήκε το τανκς στο Πολυτεχνείο. Πουθενά ένα κοινοβουλευτικό κόμμα δεν φτύνει έργω και λόγω τη δημοκρατία, όπως κάνει το ΚΚΕ, χωρίς να αντιδρά κανείς. Πουθενά δεν γίνονται καταλήψεις δημόσιων υπηρεσιών -οι οποίες μάλιστα, όπως το ΙΚΑ, εξυπηρετούν τους πολίτες- στο πλαίσιο υποτίθεται της «διαμαρτυρίας». Εχουμε φτάσει να θεωρούμε το κλείσιμο των εθνικών οδών κάτι σαν εποχικό φαινόμενο και σίγουρα ως αποδεκτό τρόπο πάλης. Φτάσαμε να θεωρούμε «δημοκρατικό δικαίωμα» του ΚΚΕ να καταλαμβάνει στούντιο και να εκφωνεί τα δικά του δελτία ειδήσεων, του κ. Δημήτρη Στρατούλη να βγάζει πανό στη Βουλή και των φοιτητών να χτίζουν τους πρυτάνεις μέσα στα γραφεία τους. Η δε εφαρμογή του νόμου, η παραπομπή δηλαδή των παραβατών στη Δικαιοσύνη, θεωρείται «ποινικοποίηση των αγώνων». Δυστυχώς στην Ελλάδα, επειδή κάποτε η διαμαρτυρία ήταν παράνομη, τώρα κάθε παρανομία βαφτίζεται διαμαρτυρία. Και το χειρότερο; Δεν διαμαρτύρεται κανείς για τη στρέβλωση της λογικής και την παραβίαση των νόμων.


Μεγαλύτερο και από το δημοσιονομικό, είναι το πρόβλημα της παραβατικότητας. Βεβαίως, η ανομία είναι σύμφυτη με την ιστορία του ελληνικού κράτους. Τώρα όμως η πολυπλοκότητα των κοινωνικών και οικονομικών σχέσεων την κάνει δυσβάστακτη. Εχει πολλαπλό οικονομικό κόστος. Ολες αυτές οι μικρές παρανομίες συσσωρεύονται σαν κόκκοι άμμου στα γρανάζια της οικονομίας και την παραλύουν. Εκατομμύρια παραγωγικές ώρες χάνονται στους δρόμους της Αθήνας (είναι η καρδιά της ελληνικής οικονομίας) επειδή δέκα ξεφορτώνουν εκτός του ωραρίου που προβλέπει ο νόμος, είκοσι παρκάρουν σε κεντρικές αρτηρίες και πενήντα διαδηλώνουν κλείνοντας τη Σταδίου. Κυρίως, όμως, δημιουργείται κουλτούρα ανομίας, η οποία οδηγεί σε όλο και μεγαλύτερη ανομία. Μέχρι να φτάσουμε σε κάποιον Δεκέμβρη και στη χρεοκοπία.